Kendini bilmek

Haris el-Muhasibi'den

Senden daha  üstün olduğunu düşündüğün kimselere sırtını dönme. Olur ki hakikaten Allah  katında da senin düşündüğün gibi olabilir. Karşılaştığın bu tip insanların  yaşının büyüklüğüne, küçüklüğüne, alim ya da cahil, mümin ya da kafir 
olduklarına bakma.  Yaşı küçük  biriyle karşılaşırsan, "Bu Allah'a  hiç isyanda bulunmamıştır!" Ben ise çok günah işledim, öyleyse kuşkusuz bu  benden daha hayırlı biridir" diye düşün. 

Yaşı büyük biriyle karşılaşırsan,"Bu benden önce Allah'a  kulluğa başlamıştır" diye düşün.  Alim birisiyle karşı karşıya gelirsen, "Buna bana verilmeyen  ilim verilmiştir, benim bilmediklerimi bilmektedir, bir de bildikleriyle amel etmektedir" diye düşün. 
  
Karşına gelen kimse cahil biriyse, “Bu, cehaleti sebebiyle Rabbine isyan  etmiştir. Ben ise bildiğim halde O’na isyan ediyorum! Öyleyse o benden  üstündür. Bir de onun ve benim akıbetim nasıl olacak hiçbir bilgim yok!” diye  düşün. 

Eğer karşına kafir birisi çıkarsa, “Bu adam ileride müslüman olur, ömrünü  hayırlı amellerle tamamlar bense, küfre düşebilirim, ömrümü kötü amellerle  bitirebilirim” diye düşün. Yüce Allah’a seni bu kötü duruma düşürmediği 
için teşekkür et. Küfür hali sürdüğü sürece ona öfke duyabilirsin! Ancak bu  kötü duruma kendin de düşebileceğini asla unutma! 

Haris El-Muhasibi, Nefsini  Bilen Rabbini Bilir, Çev. Ali Pekcan, 2011, s.38